Những bức thư đầm ấm

Rating:	★★★★
Category:	Books
Genre:	Nonfiction
Author:	Quách Tấn - Nguyễn Hiến Lê

Về cuốn sách mình không ngần ngại bình chọn là cuốn đáng đọc nhất trong năm 2010:

Ở hai đầu Sài Gòn - Nha Trang, trong suốt gần 20 năm từ 1966-1984, gần 300 bức thư đã được gửi cho nhau giữa học giả Nguyễn Hiến Lê (1912-1984) và thi sĩ Quách Tấn (1910-1992). Cuốn sách tập hợp các bức thư ấy vừa được Saigon Media và NXB Tổng Hợp ấn hành với nhan đề Quách Tấn - Nguyễn Hiến Lê - những bức thư đầm ấm.

Hậu thế yêu mến hai văn tài này chắc cũng không nghĩ có ngày được đọc từng lá thư của hai ông để thêm cảm phục hai nhân cách cầm bút. Cái khí vị của từng bức thư hai “bạn già” gửi cho nhau - tưởng chỉ là tình riêng, không ngờ có thể lôi cuốn người đọc đến vậy trong suốt hơn 500 trang sách.

Ðọc thư cũng là được thưởng văn, bởi ngôn ngữ thanh tao, lời thư khúc chiết, chân tình, đôi khi hóm hỉnh. Và hơn nữa, đó là sự cảm động trước mối tình thâm hậu giữa hai tâm hồn tế nhị, nhạy cảm, “luôn luôn cố gắng giữ mình được sạch sẽ”, “giữ cho lòng khỏi vẩn đục”...

Nội dung chính của các bức thư - mối quan tâm lớn nhất của hai ông không gì khác là văn chương, là thơ, là những bạn văn cùng thời... khiến người đọc nhìn lại được cả một dòng chảy văn chương qua hai góc nhìn vừa uyên thâm, nghiêm cẩn, vừa khả ái, khoan hòa. Nỗi niềm thời cuộc, nỗi lòng “tri thiên mệnh” của tuổi già đau yếu, nỗi nhớ Ðông Hồ, tấm lòng với đất và người của cả hai không khỏi làm người đọc bùi ngùi...

Ðó là tình yêu với thiên nhiên khiến Nguyễn Hiến Lê không nỡ giẫm lên các nhị trắng của hoa mận rơi trên sân. Là nỗi đau đáu của Quách Tấn về nấm mồ của thầy Tản Ðà, về bao nhiêu điều đã viết và sẽ viết về đất và người Bình Ðịnh - nơi ông sinh ra. Là nỗi băn khoăn của Nguyễn Hiến Lê khi ít nhà xuất bản nào chịu in cũng như ít ai chịu khó đọc các cuốn địa phương chí: “Lạ quá [...] Quê hương mà họ không chịu tìm hiểu thì họ tìm hiểu cái gì?...”. Là lời xin lỗi của Quách Tấn khi phải viết thư bằng máy đánh chữ gõ thật nhẹ, bởi cây bút máy gắn bó 15 năm vừa gãy ngòi...

“Có một người đọc với đôi mắt sâu sắc và tấm lòng rộng rãi như ông là đủ rồi”, Quách Tấn viết như thế trong thư gửi Nguyễn Hiến Lê. Người tự nhận mình “kém đức tự tin” như Quách Tấn chắc sẽ càng tin “văn mình không đến nỗi mồ côi”, khi tập thư này đủ làm người đọc tự thấy thiệt thòi nếu không tìm đọc các tác phẩm của ông và người bạn tri âm Nguyễn Hiến Lê.

P/S:

Bài đã in trên Tuổi Trẻ nhật báo.

Mẩu này viết vội để in báo, sau một đêm đọc "gấp" quyển sách. Không hài lòng, vì biết bao điều chưa tận ý, muốn viết lại cho Mul nhưng lười quá, lần lữa mãi. Thôi post tạm mẩu này, chỉ để bạn bè nào quan tâm thì tìm đọc Những bức thư đầm ấm - cuốn sách mà mình có nhắc đến trong một entry: "vị thanh tuyền từ cuốn sách nọ còn thấm tận đáy lòng".

Với mình, đây là một cuốn sách hiếm hoi đẹp và lành đúng nghĩa. Đẹp và lành, như một lời kinh vang trong núi, như đóa mai vàng bên suối trong, khiến người "cảm" nó không khỏi rưng rưng, tạ ơn những kiếp người vô lượng...

Đường tàu đêm quê

Chuyến về Phan rồi trở lại Sài Gòn chớp nhoáng không ngờ đem lại một ký ức đẹp  thế, về đường tàu đêm quê.

Những cánh đồng mát dịu ánh trăng non. Những vườn thanh long rực sáng rọi ấm cả toa tàu. Còn nhớ tiếng reo vui trong lòng khi nhìn thấy cả toa tàu đang êm - ả - tối bỗng sáng bừng lên bởi "hoa trái ngoài kia". Ôi, chỉ có thể là đường tàu đêm quê mới thế!

Trăng treo dọc đường tàu! Trăng treo dọc đường tàu! Chỉ cần có vậy để thấy mình vui như đứa trẻ nhìn bầu trời trên chiếc đu quay. Nghe tiếng tàu hụ, tiếng đường ray như âm thanh đẹp nhất của ngàn cuộc xê dịch, như tiếng ru trước ngày ly biệt, rù rì thế nào vẫn muốn nghe mãi không thôi, như nghe lần cuối...

Nhắn vào máy em: Chị đã lên tàu. Em nhắn lại: Chuyến tàu của Tiểu Linh :). Tin nhắn của em nhắc mình nhớ nàng Củng Lợi trong phim Chuyến tàu của Chu Ngư (Zhou Yu's train). Đột nhiên mà so sánh: không có gã trai nào chờ Tiểu Linh ở sân ga bên kia, nhưng hạnh phúc thay khi ta bình  - thản - một - mình, không phải bươn bả tìm đến ai đó mà ta cứ ngu muội tin là hạnh phúc của ta nằm ở đó, trong những lời chót lưỡi đầu môi, trong những ôm ấp thiêu đốt... (mà không khỏi dự cảm về những cuộc bỏ chạy sẵn sàng xảy đến, đừng nói là "bỏ rơi" nhé - các nhà văn viết về đờn ông phụ bạc, vì "phụ nữ chúng em" không phải là vật rơi tự do:)).

Đường tàu đêm về phố, những liên tưởng ấy vô tình nhắc nhở mình một ý niệm về hạnh phúc: "I have arrived, i am home". Đường rập rình  vui: Ở đầu ga bên kia lại là một quê hương của mình, đợi mình là một tổ ấm tuyệt vời. Nơi nào có những người thân yêu, nơi đó đã là nguồn cội....

Mình chưa nhắn lại cho em: Chuyến tàu của một đứa trẻ mê chơi đang về với mẹ. Em không biết đứa trẻ ấy hân hoan thế nào đâu! :)
___________
P/s 1 for Tiểu Ngoan Đồng: Đêm ấy có choàng khăn giáng sinh ;))P/s 2 for Maika: Vì vậy mà tớ viết cho cậu: những ngày no-hero yêu dấu...;)

Chào nhé, tháng năm vừa cũ

Tạ ơn tiếng chim dội ấm nền nhà,
buổi mai nằm trên đất lạnh.
Một bầu không thức gọi,
sao như sự sống vừa bắt đầu trở lại?
Rưng rưng…

Ừ em, ngày mới!
Ngày mới đây mà!
Thôi tưởng tiếc ...
quãng ngày không tròn hẹn.
Chào nhé, tháng năm vừa cũ.
Cũ rồi, giấc yêu...