My Dang Kang

 

Facebook nhắc một ngày hạnh phúc của mình ở DangKang (Krông Bông, Đắk Lắk), mùa trung thu 5 năm trước:

Dang Kang.
Đi bộ trên con đường này là một hạnh phúc. Chùa sau lưng. Núi trước mặt. Hai bên đường hoa nở tràn mặt đất. Nhà nhà, một ụ rơm vàng, hai ụ vàng rơm. Trẻ con nô đùa, hoặc ngồi tựa cửa ăn những trái ổi non mới hái. Gà mẹ gà con giỡn thóc. Chó làng rủ nhau “chào” khách, sủa um. Tiếng gà gáy lạc giữa ban trưa…
Cứ mong "đi mãi trên đường", giữa mùi làng, tiếng quê thân thương ấy...
Và cũng chỉ mong, lòng người cũng bình yên như cảnh, dẫu chưa thôi nghèo khó…

Thèm đi bộ quá, giữa mùi làng, gió núi, giữa phố vắng sương vây,...Biết bao giờ nhỉ, lại đi, một mình, hay với người bạn mới gặp đã linh cảm được một sự kết nối dài lâu.

Bình yên nhé, những tình yêu còn thức...

Những mảnh vườn ở bên

Sáng nay nhà có vị khách lạ. Một em bướm trắng bé xíu xiu về bay trên khóm hoa hoàng anh mẹ trồng. Ở chơi rất lâu. Mình cũng vui rất lâu, cả ngày dài nhớ về em khách xinh xinh, chập chờn trong ký ức những khoảnh vườn xưa rợp bướm.

Và nhớ sang những mảnh vườn ghé lại trong chuyến đi Trà Ôn hè rồi. Nhớ cái giàn tre dễ thuơng đựng hàng chục chậu hoa bé dại do một người cha thợ hồ “gầy” nên. Nhớ dáng một cành dâm bụt soi bóng bên lu nước còn vương hoa xoài. Nhớ hàng cúc dại rủ về cả đàn bướm trắng, trên lối vào “bến náu” của M…

Và nhớ nhất là những cành hồng ở sân nhà cậu bé T. Đẹp một cách mộc mạc và hoà hợp với không gian khu vườn một cách kỳ lạ, khiến buổi chiều thắm dịu hẳn và mình chỉ muốn nấn ná quanh vườn. Nghe em bảo “chú Tư con trồng”, mình chỉ muốn gặp ngay “chú Tư” để “ngó” đôi bàn tay của chú :)

Ở những mái nhà hầu hết cha mẹ các em đều tha phương kiếm sống mà chúng mình ghé qua (hình như người Trà Ôn rủ nhau đi Nha Trang?), các em nhỏ lớn lên trong sự chăm sóc của ông bà và sự bao bọc của những mảnh vườn như thế. Những mảnh vườn “ở bên” các em, đôi khi bé xíu thôi, cứ khiến mình yên tâm, như là các em vẫn đang được nuôi dưỡng bằng những hơi ấm khác từ thiên nhiên, để giữ cho tâm hồn xanh mát…

Chẳng phải sao, một tiếng chim buổi sáng, một cánh bướm buổi chiều, một đoá hồng buổi đêm…cất lên bao nhiêu lời yêu thương đời sống, chỉ cần em chầm chậm gần, nghe…

2018.

Người - vô - sự trên đường

"Cuộc đời sẽ sống động biết chừng nào nếu đôi lúc, mình để yên cho những điều kỳ lạ xảy đến. Vodka có thể uống mình. Và một chuyến du lịch có thể đem mình đi" (Hằng)

Kon Tum - Gia Lai, tháng 12. 2015

Ở Kon Tum. Một mình một xe mỗi ngày chạy 120-160km. Măng Đen. Ngã ba Đông Dương. Cột mốc biên giới Việt Nam - Lào - Campuchia. Đi Pleiku. Vui quá đã có những đoạn vừa chạy vừa hát. "Có những con đường" - "Cho đời chút ơn" - "Chiều một mình qua phố" - "Đi mãi trên đường…". Ngẫm lại, thiệt là vui quá cũng …dễ điên :))

Thiệt ra thì định biên một cái caption dịu dàng hơn nhiều, về những con đường xanh xanh xanh màu lá màu mây màu trái tim tuổi trẻ :)), nhưng mỗi lần biên cái gì dịu dàng là bị "con bạn thân" mắng "sến!", haizz, ghét, mà bản tính dịu dàng chạy sao cho thoát…sến, haha.

Nói chứ đừng cả tin tưởng mình dịu dàng, nhất là khi chạy xe trên đường, dịu dàng thì không phóng như bay. Công an từng hét qua tai: Chạy gì nhanh dữ vậy? Nhưng ảnh chưa dứt câu, mình đã chạy xa cách ảnh và cái dùi cui của ảnh mấy thước! Kệ, bản tính “yên hùng” chạy sao cho thoát :))

Mà tóm lại, khuyên các bạn gái của tui đừng bỏ mất lạc thú chạy xe một mình, trong những chuyến đi. Hà cớ gì phải nép sau lưng một thằng con trai mới chịu? Che hết cả gió mát, rồi lỡ may hắn vốn hát hay thì làm sao mình dám hát? :))


Thừa Thiên Huế, tháng 1.2016

Nơi nào có rau dấp cá ngon nhứt quả đất? Xin thưa: Bạch Mã. Mình là đứa có khứu giác cực kém nhưng đã "nghe" được mùi thơm của cả vườn rau trong một cọng rau. Thật khó tả cái mùi thơm tuyệt diệu đó, nó tổng hòa hương rừng, vị sương núi, mùi đất quê, mùi nắng trong vừa lạnh vừa ấm…Nó làm mình tin những cọng rau đó đã hân hoan thế nào khi nẩy từng mm xanh trên hành tinh của ẻm.

Chúng mình đã đi bộ vài cây số đường núi trong buổi chiều chạng vạng không thấy mặt cây, trong cơn mưa rừng lất phất, nghe cái lạnh thấm vào da, về đến “nhà” thì sà vào bếp với cơm canh nóng và một đĩa rau dấp cá vừa được hái…Cái buổi cơm tối tuyệt vời có "rau dấp cá ngon nhất quả đất", có từng đợt mây thốc vào bàn ăn ấy nhắc chúng mình: Happiness is always around you.

Được ân hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên thật là một hạnh phúc! Ta mắc nợ những dưỡng chất của trần gian này nhiều lắm đó...

Tây Bắc, tháng 3.2017

Làm răng để bớt ham chơi nhỉ. Mới đi đó lại thèm đi nữa.

Càng đi càng thấy trí óc mình nhỏ hẹp mà tim mình cũng nhỏ hẹp, khi quá nhiều cảnh/ người mình chưa được trông thấy/ chạm/ biết để mà yêu, “yêu thêm yêu cho nồng nàn”.

Càng đi càng nghiện- xê - dịch. Mới cùng ba “bánh bèo” chạy hơn 600km hành trình dọc núi rừng Tây Bắc, té ngã dốc núi có, căng thẳng đường trơn trượt mù sương đá sỏi có, lạnh rét cóng cả tay có; vậy mà hơn bao giờ, lại thèm cầm lái tiếp. Thèm nắng sớm, thèm gió trưa, thèm sương chiều xuyên vào từng tế bào bạc nhược…Thèm chẳng có gì khác ngoài con đường trước mặt. Thèm thiên nhiên - an hòa cũng yêu mà khắc nghiệt cũng phục - như một vũ trụ diệu kỳ vừa dịch chuyển tương tức vừa bao bọc lấy mình.

Thèm làm người - vô - sự - trên - đường.

Mà chuyến rồi, nhớ nhất một nỗi nhớ ngoài dự liệu: bàn tay bé bỏng mềm ấm của em bé H’ Mông ở bản Phiên Cành. Thèm vô cùng: được cầm nắm lại. Có những khoảnh khắc chạm nhẹ thôi, mà “xao động với muôn vàn”. Nói làm sao cho hết.


2017 - Năm đi

Tháng 9 này mình đi đâu?
‎
Tự hỏi câu ấy xong, mình mất ngủ. Vì trả lời xong câu ấy, mới (định) hỏi tiếp tháng 10, tháng 11, tháng 12 này mình đi đâu...

Ban chiều Chị bảo nghỉ phép một ngày đi với chị đến T. Mình bảo em ngại quá chị ơi, từ đâu năm đến giờ tháng nào em cũng nghỉ. Nhưng biết rồi thế nào cũng Đi- như - là - đi - thôi, một ngày chứ mấy, phá tan cái dự định tháng sáu "cột chân" để cộng sự đỡ rầu.

Nhân duyên đưa đẩy 2017 thành "Năm Đi" luôn vậy nhé! Tháng một được "nằm tàu" bơi một vòng biển đảo Tây Nam; nhớ viên sỏi nhỏ trong lòng bàn tay cậu bé đảo Hòn Chuối. Tháng hai dầm sương cung đường Tây Bắc‎; nhớ mây Tà Xùa, nhớ những mận, đào bơ vơ góc núi. Tháng ba về Phan thăm người em dưới mộ; nhớ khoảnh khắc bình an ngồi dưới mái chùa làng. Tháng tư sang Nhật đi coi phim một mình ở Okinawa; nhớ mãi buổi ngồi ngắm mưa xuân ngoài cửa rạp. Tháng năm về "chơi" với các Kira bé ở Duy Xuyên, Tiên Phước; nhớ thật nhiều, những nụ cười; nhớ một sớm Thu Bồn làm mát ngọt bàn chân....

Toàn những chuyến đi rất ngắn ngày, vội vã; mà những đoạn xanh ký ức cứ sống lại, đâm chồi trong tiềm thức, nở những đoá rưng rưng...

‎Và. Tháng 6 bí mật. Tháng 7 hẹn các bạn nhỏ An Giang, Bến Tre. ‎Tháng 8 về với các Kira bé Bình Phước. ‎

Điều kỳ diệu nhất của những chuyến đi - nhất là những chuyến đi không nằm trong dự liệu, với mình là Những - tình - bạn - mới.‎

Hẹn nhé, những tình - yêu - tìm - thấy!

‎‎Nên, tháng chín này mình đi đâu?


Đà Lạt, tháng 12.2017

Trong ngôi nhà gỗ nhỏ bên hồ Tuyền Lâm của Trí, chúng tôi đón một vầng trăng đẹp nhất năm 2017, vầng trăng cho chúng tôi một thiên đàng nơi địa giới trong đêm cuối năm.

Một năm dài đi qua, chưa khi nào trăng đẹp đến thế, soi tỏ đồi thông, soi tỏ lòng hồ thinh lặng, soi tỏ cỏ cây bên hiên nhà, ru cả ngọn đồi, ru ngôi nhà cỏ và thân thể chúng tôi trong một ánh sáng bềnh bồng diệu lý.... Thứ ánh sáng ấy, không gian tịch lặng ấy, hương rừng đêm ấy... “lôi” hết bồ đề tâm của chúng tôi thức dậy.

Cõi bao la, lòng thênh thang, chúng tôi không biết gói hạnh phúc vào đâu cho đủ, nên đã gói vào một bài thiền ca tự sáng tác, hát đi hát lại với nhau suốt đêm trăng trên đồi, bên bếp than hồng thổi lên từ nắng mưa gỗ mục. Bài hát là tâm tình đơn sơ nhưng là cái cúi lạy thành thật của chúng tôi trước thiên nhiên như một nguồn ân sủng.

Đêm đó, người ơi, thật thấm lời thơ này của Thiện:

Bôn ba ngoài vạn dặm
Cũng chỉ một trăng rằm

Đà Lạt, tháng 1.2018

Buổi sáng đầu năm 2018.
Một Thiên Thai có thật.
"Bọn trẻ" lạc tới đào nguyên ấy, hữu duyên mà lật một trang sách của Phạm Công Thiện, một trang sách nói dùm "bọn trẻ" những ý niệm an lành và nỗi yêu khó tỏ bày thành lời lúc đó:

"Nắng sắp lên.
Chưa bao giờ tôi thấy nắng đẹp như vậy.
Chưa bao giờ tôi yêu trần gian này đến thế.
Tôi tự nói với lòng: “Ngày hôm nay, và cả những ngày sắp đến, bắt đầu bằng niềm thanh bình vô hạn của tâm hồn”.
Em ơi, hãy trông sang đồi thông. Hoa anh đào nở hồng cả sườn đồi. Đẹp xuống trần…"

Chỉ khác là, hoa anh đào của Phạm Công Thiện được thay bằng dã - quỳ - còn - ở - lại và bạt ngàn hoa dại trên đồi. Mà thương nhất xuyến chi, len vào cửa sổ bếp, thì thầm Pháp hoa kinh.

Bình Thuận, tháng 5.2018

"Xẹt ngang" giữa mùa hè bận rộn là một buổi chiều được tắm suối giữa tiếng ve ngân, một buổi đêm cắm lều nghe tiếng hát tiếng cười thân thương dưới những vì sao nhấp nhánh, và một buổi sáng được chơi xích đu bên suối trước lúc "lên đường".

Tánh Linh buổi sáng tháng 5, còn được níu chút đường quê ban mai từ yên xe máy, được ngắm - trông dáng núi bốn bề, những đồng vắng những bờ cỏ mắt trâu xanh hiền muôn thuở, và hít thở chút mùi rừng còn sót lại...

P.S:

“….chỉ còn đương xứ tức chân, hiện bày ngay cái đang là.
Đang là thì không từ đâu đến cũng chẳng đi về đâu, dù cuộc lữ bắt đầu khởi sự từ vô lượng kiếp rồi, dù có đi vòng quanh hết quả địa cầu này thì cũng để thấy lại cái tâm hồn mình, như Henry Miller nói : “Vì chỉ có một cuộc phiêu lưu vĩ đại thôi, đó là đi vào bên trong mình và đi vào trong lòng mình thì thời gian, không gian, ngay đến hành động cũng không quan trọng gì cả.” Thì ra là vậy, thật đơn giản mà độc đáo vô cùng. (Tuệ Sỹ)

Độc cư

"Đừng bao giờ đi ăn một mình". Mình nhớ đúng tựa sách không? Từ lúc nghe tên sách đó, mình đã nghĩ đó là quyển sách không dành cho mình và mình sẽ không có lý do gì để đọc nó. ‎Bởi ngược lại, những buổi cơm trưa/ cafe một mình của mình hầu hết đều là những bữa cơm/ cuộc ngồi hạnh phúc. 

Đơn giản, mình được ăn chay như sở thích. Và đơn giản, mình thèm sự tĩnh lặng biết bao. Mà những lúc một mình, tịnh khẩu, là những lúc tâm mình đỡ lao xao nhất, đỡ "chuyền cành" nhất. Nó dường như đậu lại, trên một nhánh cây bình an, nhánh cây "Tu Đi"...:)

Cái sự "được một mình" ấy, duờng như không bao giờ là đủ, giữa guồng quay công việc...

Tháng 9 này, cũng vì thèm thiên nhiên và thèm một mình quá, mình ngẫu hứng quẩy ba lô lên đi. Cũng ngẫu hứng mà chọn Đà Lạt - thật ra cũng không phải là nơi mình dành nhiều tình yêu như chàng NVN và một số bạn bè của mình (gout của mình là thiên nhiên hoang dã cơ :)), chỉ là tiện đường thì đi. Mẹ (có) trách sao con bỏ em một mình ở nhà, nhưng lúc đó mình không nhốt chân được nữa rồi.

Vậy là đi. Và đã có buổi tối‎ sinh nhật một mình rất là tuyệt diệu. Nói là một mình, mà không, có hoa lá bao quanh, có ông trăng trong vườn đợi mình ngắm, có chiếc xích đu đợi mình đung đưa, và có chú chó già ngồi cạnh, thi thoảng cứ lấy bàn chân của ảnh "đập" vào chân mình; mà ảnh không ăn chay nên món gì cũng chê, mình phải phì cuời nhiều lần (khi gõ những dòng này, ta rất nhớ mi)...

Đêm ấy, mình có được những bông xuyến chi thật đẹp cô chủ hái trong vườn, và trong lòng mình, những giọt suơng đêm bình an cứ tí tách. Trong khu vườn nhỏ ở xa Sài Gòn, mình cứ ngồi thế, lắng nghe Tâm mình đang enjoy sự tĩnh lặng, không phải làm lành với "tiếng ồn" bất an nào.

Cũng đêm ấy, sau buổi cơm, trong vườn, mình gặp hai người khách trọ từ Pháp, đến VN hằng năm để giúp các em nhỏ mồ côi và các bệnh nhân bệnh viện trung ương Huế. Cuộc trò chuyện ngắn ngủi với cô nhỏ VN đang đọc Hannah Arendt (chính cái bìa sách khiến họ hỏi thăm, họ rất "biết" bà), vậy rồi trở thành một hạnh ngộ, với mình. Mình biết là hạnh ngộ, khi đêm nay bất ngờ nhận được thư từ Pháp - lá thư làm mình happy và thức đến giờ này.

Nhấc mông lên mà đi thôi mình ơi, một mình càng tốt, bởi ngoài kia không chỉ có nhiều cơn nắng đẹp, cơn mưa lạ mình không nên xao nhãng, mà còn nhiều hạnh ngộ, còn đây đó nhiều người dễ thương đáng gặp (nếu ta không quá bận hàn huyên với bạn đồng hành). Và rồi sự hiện diện của họ sẽ cho ta thêm nhiều lý do để trưởng duỡng tình yêu và lòng từ bi, với cuộc đời...

Càng yêu những khoảnh khắc một mình, những cuộc ngồi một mình, những chuyến đi một mình, mình càng tin: Nếu "số" mình là "độc cư" như anh bạn vong‎ niên của mình nói, với mình, đó là một phước lành. ‎Tuổi mới này, tuổi mới sau, chúc cho mình thế đi :D

Chuyến xe dưới trời sao

Năm chữ đó tôi ghi xuống từ khi vừa trở về, sau chuyến đi, để nhớ về một khoảnh khắc đã tạc vào ký ức...

Đêm hôm ấy, một ngày giữa tháng 12, trên đường.

Tôi tỉnh dậy trên chiếc xe tải nhỏ (các bác tài ở Myanmar gọi là Suzuki), ngồi thu lu giữa năm người bạn đồng hành đang say ngủ. Thật sự là "thu lu", vì cái sàn xe vừa đủ cho sáu đứa bọn tôi nằm xoay hai đầu và gác chân lên nhau mà ngủ. Giống như xe lam ở VN nhưng to hơn một chút, chiếc xe mang chúng tôi đi - vội - vàng - đến - nơi - chưa - biết đêm ấy không cửa, không máy điều hòa, không ghế. Thay vào đó là gió - đầy gió, chút hơi ấm đồng bọn và thật bất ngờ - bất ngờ đến xao xuyến: "chàng" chở nguyên cả một trời sao.

Người hình dung nhé, vạn con đom đóm hóa thạch gắn vào một tấm thảm nhung đen. Được ngắm từ một thùng xe như thế. Khi thức dậy, ánh sao và những ánh đèn xe lướt qua giúp tôi nhận ra chiếc xe đang nằm chúi xuống trên khúc cua dốc. Rõ ràng xe đã dừng đột ngột. Ở đầu xe, bác tài đang cãi vã với hai người đi xe máy. Cuộc tranh cãi kéo dài hơn nửa tiếng. Đoán là đã có một cuộc va quẹt, tôi đã định bước xuống hỏi chuyện và bồi thường dùm bác tài để xe khởi hành trở lại, kịp đến Kyaiktiyo vào 5g sáng. Nhưng cái bầu trời sao đêm ấy cứ níu tôi ngồi lại, vừa hoang mang (với tình cảnh), vừa ngỡ ngàng, xúc động...(với khung cảnh). Không khỏi không nhớ đến  chàng "siêu lang thang" Chris McCandless, dáng ngồi của chàng diễn viên Emile Hirsch trên chiếc xe buýt kỳ diệu của chàng. Không khỏi không nhớ đến bầu trời sao "của riêng mình" ở Pác Ngòi...Và một nỗi nhớ cũ...

"Tặng em những đóa sao bay/ Ta đem tình này liều gửi thinh không..."

Những đóa sao đêm ấy, không hão huyền như câu chữ kia, tôi biết mình được ban tặng. Nên tôi cứ ngồi như thế, một mình, lặng lẽ gửi vào thinh không một trái tim hòa nhịp-bình-yên, một đôi mắt không muốn một giây dịch chuyển hướng nhìn, tham lam muốn tạc vào ký ức từng khoảnh khắc mình - đang - sống, một "trải nghiệm" mình biết sẽ chỉ còn trong ký ức chứ không thể nào "sống lại" được...

Trên đường đã đi và đường đi tới, có bao nhiêu đoạn "on my own" với "mộng đời bất tuyệt" vậy đâu...(?)

"Cõi người ta" yêu dấu ở Burma

"Tối ni bỗng nhiên thèm uống bia", em nhắn về Huế. Rồi mới nhận ra mình nhớ quá mùi vị của Myanmar...

Làm răng để có 1/3 ly bia Myanmar "not cold" lúc này? Làm răng gặp lại được những người Myanmar cực kỳ đáng yêu mình đã được gặp? Chị Ý Y (ghi theo phiên âm) ở  làng Mithanu. Em gái Zarchi ở ngôi nhà cạnh dòng sông cách New Bagan 3 giờ đạp xe. "Cái anh" gọt bưởi ở Yangon đã đưa túi vải của ảnh cho em....

Thật sự là em rất nhớ họ. Những nụ cười ấm áp của họ...

Nhớ căn bếp đầy nắng xiên của chị Ý Y - nơi chị chiên trứng cho "đám khách"  dùng cơm trưa. Lúc đám khách nằm lăn quay ra ngủ trên chiếc giường duy nhất giữa nhà, chị cứ ngồi nhìn, miệng không khi nào tắt nụ cười. Có gì để nói với một người quen mới? Vậy mà, nhớ không Ý Y, chị em ta trò chuyện không ngớt suốt một buổi trưa hôm ấy. Thân tình đến lạ.

Nhớ Zarchi rất nhiều, lúc chúng em dừng lại sửa xe, lúc ăn "bánh xèo vỏ" Nơi "thích lắm" bên đường, lúc cô ấy cắm cúi gọt hết hai trái dưa vừa mua ở chợ, lúc  ra bờ sông tìm "your friends", lúc cô ấy đạp xe theo tiễn mình về New Bagan. Thiệt là  muốn ôm cô ấy một lần nữa, lần nữa.

Chính Ý Y, Zarchi; cô chủ ở khách sạn Nandawunn (Nyaung Shew, Shan); cô gái bán hàng lưu niệm trên đường dẫn vào nhà hàng chay The Moon (Bagan); anh chủ quán The Moon "be kind to animals"; anh phục vụ bàn của quán Mahar ở Mandalay; bà cụ ở Inle - những chén trà soi nụ cười, đôi mắt và căn nhà lộng gió của bà khiến khách chỉ ước gì có thể ngủ lại qua đêm; rồi anh chèo thuyền, cụ già kéo thuyền vào bến, "chú bán khăn", những dì, những cô trong ngôi chợ bên hồ Inle...Và nữa, anh nhân viên ở sân bay Yangon - người lo lắng đuổi theo để dúi vào tay em một lá thư hướng dẫn đường đi Kyaiktiyo, chỉ vì ảnh nghĩ ảnh đã nói tiếng Anh không được tốt...

Nơ nói với em: Răng gặp người nào mình cũng muốn nhớ họ hết...

Ừ, chính xác là chúng em "muốn nhớ", từ khi mới gặp. Em có cảm giác như tất cả đều là sứ giả của Bụt. Tâm thí, nhan thí, tọa thí, ngôn thí..., hầu như ai cũng có sẵn -  tràn đầy, nguyên sơ. Hạnh bố thí và trái tim rộng mở làm gương mặt ai cũng lành, cũng đẹp. Chính họ đã làm Myanmar trở thành nơi em đặt để nhiều tình cảm nhất, trong 6 nước ở châu Á mà em có dịp ghé qua.

Nhớ về họ, em thấy "cõi người ta" dấu yêu hơn mình từng biết trước đó...

Đến tận bây giờ, em vẫn nghĩ mình chưa đủ 'lắng" để viết về những "tình yêu" ấy ở Burma đúng như mình muốn.

Rốt cuộc, chân dung, hồn cốt một quốc gia, những ấn tượng khó phai và những "kỳ quan" bất ngờ nhất của những chuyến đi, không gì khác, chính là Con Người - những hạnh ngộ nằm ngoài dự liệu...

Thương nhiều, "che - su -tim- 3D" nhiều lắm, Burmese ơi!

Bagan

Bagan, đường phơi nắng vàng, chân thơm bụi nhỏ... 16.12.2014

Ngựa ruổi đồng hoang
đưa ta đi giữa vạn tháp đền im ắng
tịch lặng ngân ngàn tiếng chuông...
(Old Bagan, 12.1014.)

P/S: Ảnh của Nơi. Rất yêu cái xử sở này. Hẹn sẽ viết sau.

Giấc mộng bên đường

24.9. Tới TP Hà Giang lúc chập tối, bỗng dưng nhớ buổi chập tối dừng chân ở Bắc Kạn, 7 năm trước. Nhưng chẳng còn nhớ cái khu phố ở Bắc Kạn có gì đặc biệt, chẳng còn nhớ cái nhà nghỉ nào mình đã ngủ lại. Chỉ nhớ lúc lang thang ở Bắc Kạn có nhìn thấy một quầy bán hoa lẻ loi bên đường, và sau đó bọn mình có mua mấy cành hoa cúc vàng. Đùa với máy ảnh, người trai trong nhóm đã khom quỳ tặng hoa cho mình...Những bông hoa đó rồi đi về đâu, mình không nhớ được....

Nghĩ, 7 năm sau tự hỏi mình nhớ gì ở một góc phố của TP Hà Giang, có lẽ mình sẽ nhớ đến ...quýt chum - những trái quýt đã mua trong buổi sáng đi bộ ở phố Bạch Đằng - Ngô Quyền. Đó là những trái quýt chum lần đầu mình thấy (nhưng sau thì biết không phải quýt chum của Bắc Quang (Hà Giang) mà là quýt của Tàu)...

Và liệu ký ức sẽ còn giữ gì cho mình?

Có cố thu vào các giác quan bao nhiêu hình ảnh - mùi vị, thì rồi tất cả phút chốc trở thành giấc mộng thoáng qua...

Nhưng biết là trong ký ức giờ đây đã đầy lên thêm những dáng hình của núi. Nao nao nhớ núi. Nhớ một dáng người cô đơn ngồi ngóng núi. Nao nao nhớ bao bàn tay bé con vẫy khách dọc những lưng đèo. Nao nao vì bất lực những khoảng mờ trong ký ức, dù thời gian rất gần hay đã xa...

Phố Cáo. Nắng vàng, rơm vàng, tường nhà màu vàng. Quyến luyến nơi này nhất, vì vẻ yên bình và người đàn ông Mông có gương mặt giống họa sĩ Phan Cẩm Thượng. Vì cái gùi ông cho mượn. Vì cái nia phơi ớt...pha một khoảng màu đỏ trên cỏ xanh.

Làng Lũng Cấm. Những đứa bé con. Bé chị cõng bé em không rời. Bé bỏng như những đóa tam giác mạch vừa hé nở. Những thằng nhóc chơi trò rung cây. Cô bé lớp 9 ngồi vo gạo trong nắng chiều. Ông già Mông vẽ lên thềm nhà màu khói thuốc. Căn gác trong nhà của Pao, chẳng có gì ngoài ngô và bóng tối ...Và những củ khoai bé tí lạnh ngắt trong chiếc nồi đen bụi than. Căn nhà rộng không tủ, không bàn, quần áo quăng trên giường ngủ; và trong mớ ấy, "cô áo tím" không nói được tiếng Kinh bới tung tìm một chiếc áo, ra dấu bảo mình mặc vào...

Quản Bạ - Yên Minh - Đồng Văn - Mèo Vạc. Núi vây núi chập chùng. Những cung đường thoát hóa thành sợi chỉ. Những chóp núi kỳ vĩ. Những triền xanh cảm động. Những hàng thông ôm trọn một bầu không trong lành. Núi đó mây đó cây đó của thời khắc đó. Như những giấc mộng khó tìm gặp lại...

Sông Miện chảy dọc đường từ Yên Minh về Quản Bạ - "dòng sông bên đường" đẹp nhất nước với riêng mình, cho đến lúc này

Dưới chân Lũng Cú. Phiên chợ nhỏ họp vào thứ sáu hằng tuần tràn ngập hàng Tàu, "Tàu" từ A đến Z, từ món nhỏ đến món to, từ hạt giống trồng cải đến CD nhạc, từ món thạch đến chân gà ăn liền đóng gói trắng phêu như đồ nhựa. "Made in VN" có lẽ chỉ là vài ba chú cún...Cành đồng bên chợ đang ươm màu màu vàng tha thiết, mà nhìn đâu cũng xót hết ruột gan...

Một lần thấy bóng em qua nơi này

Ta Prohm, 16-7-2014, by Lam

Lần đầu xem tấm ảnh ni, trong đầu đã vang lên câu hát ấy của Trịnh.

Một lần thấy bóng em qua nơi này

Một lần với bóng tôi
Một ngày đã có em xa nơi này
Một ngày với vắng tôi
...
Một lời nói với bông hoa trên đồi
Một lời nói đã phai
Một điều giấu kín trong tim con người
Là điều giấu kín thôi...

Và mình sửa câu hát của Trịnh thành "Một điều giấu kín trong tim đền đài" khi bày bé Lam cùng chơi trò thì thầm với những hốc đá nhỏ ở Cam. Trò chơi bắt chước...Lương Triều Vỹ trong phim In the mood for love giờ trở thành kỷ niệm thơ trẻ nhất ở đó. (Tên của bạn đã ngân trong những hốc đá đó, người - đang - đọc à ;)) ) 

Và tấm ảnh "Vào đền" lại gợi nhớ tấm ảnh "Vào chùa" cách đây hai năm, cũng được chụp trong một khoảnh khắc "rất vô tình":

Chùa Thánh Duyên, núi Thúy Vân, 8-10-2012, by Mít 

Ngày đó xem ảnh, mình lại liên tưởng đến những câu ca khác:

Cúi xuống
Vùng non xanh mát
Và cao tiếng hát cho cơn ưu phiền tan
...
Cúi xuống
Cúi xuống thật gần
Cho tóc em bềnh bồng
Cơn đau anh vui lòng bóng mát trên cao...

Tonlé Sap buồn

Biển Hồ, 16-7-2014

Thích tấm ảnh này vì có thằng bé con con chạy trên "đê", và một bầu trời trĩu nặng - như cảm giác trước những hình ảnh "người Việt mình" ở chốn này.

Chàng trai 23 tuổi người Cam - Sarakan bảo mùa mưa, con đường đó nằm dưới nước...Bình thường thôi, nhiều người ở đây sống trên nước và "mộ" cũng chìm trong nước.

P/S: Bạn nào quan tâm đến Biển Hồ có thể đọc thêm note mình viết trên FB của Kirakira: Biển Hồ thiếu sách. Và hướng dẫn cặn kẽ của một blogger: Cambodia (P.4): Biển Hồ Tonle Sap

Trẻ em VN ở Biển Hồ trên đường đi học về...

Và một ghi chép (về Biển Hồ... trên bờ) của bạn đồng hành:

Không chỉ VN, đến đâu cũng nhìn thấy sự nghèo đói như vòi bạch tuột, càng xa trung tâm thì nghèo đói càng tăng lên. Khung cảnh càng buồn tẻ, nhạt màu, phủ đầy bụi. Trẻ con quần áo càng cũ nát, chạy lung tung, mắt như trắng dã hơn. Một vài nơi ở Campuchia trông giống như quá khứ của VN những năm đầu mở cửa, người ngồi lèn chặt trên những chiếc xe, người ta ngồi cả trên mui xe, hoặc những thùng xe há đuôi thòi ra ngoài toàn bộ chân người như những cái xác mệt mỏi. Người ta chạy xe máy thậm chí chở ba chở tư chẳng buồn đội mũ bảo hiểm, mạng người xem rẻ như bèo.

by Nguyễn Ngọc Thuần

Một đôi lúc, trong cái khung cảnh ấy, thấy thật chạnh lòng. Những gì bình thường nhất mình mang theo từ VN, bỗng chốc như một sự xa hoa. Ở đây, không có những bữa tiệc, hoặc post lên fb những cái đùi gà nhảm nhí, không có hàng hiệu, hoặc than nắng than mưa ỉ ôi. Không có ánh đèn sáng choang như trong nhà hàng, hoặc mặc quần áo đẹp rồi miệng cười toe toét chụp ảnh tíu tít.

Ở Biển Hồ, những cái nhà tạm bợ như những cái chòi lá bay phất phơ trong gió. Không thiếu người VN sống trong những cái chòi như vậy. Một vài đứa trẻ chờ người lạ đến bâu lại xin thức ăn. Đầu tiên một vài đứa xin vài ổ bánh mì, một vài đứa đến sau xin luôn cả những ổ bánh mì đang ăn dở, rồi một vài đứa khác nữa lấy luôn bọc đồ ăn vụn. Chúng nhanh chóng kéo nhau ra khoảng đất trống bụi mù, xé toạc những cái bọc ra, rỉa rói như những đàn cá bị bỏ đói lâu ngày.

Thế rồi bất ngờ trong cái đám bụi ấy, mình thấy dòng chữ UNICEF in trên áo một thằng bé, nó được hiểu như một sự thương xót của người phương tây đem đến đây. Mình cũng không đủ giàu để làm một điều gì đó ra vẻ thương người hơn ngoài việc đuổi theo để chụp cho trọn vẹn cái dòng chữ ấy, câu thần chú dành cho trẻ con.

Nhưng rồi cái thằng bé ấy như nhận ra kẻ tọc mạch bám dai còn hơn đỉa đói, cứ quay ngoắt lại, nhìn mình chằm chặp, chụp mãi chẳng được. Cuối cùng thì nó cũng phải thua mình vào giờ xe lăn bánh. Trong ảnh, trên nền đất, mình nhìn thấy như một gia đình.

Nguyễn Ngọc Thuần

Ở Kiên Giang, 17-5

Đã qua 10 ngày sau chuyến Kirakira lần 11, hầu như ngày nào cũng nán lại cơ quan mà "admin mình" vẫn chưa cập nhật được đầy đủ hình ảnh, thông tin cho Kirakira. Cứ "tham lam" muốn post thật nhiều, để những "lấp lánh" nhân lên, nhân lên, từ các bạn nhỏ Kiên Giang đến các thành viên Kirakira ở khắp mọi nơi - những thành viên đã khiến mình thấy cuộc sống là một vòng tròn ấm áp biết bao... Cảm ơn em Ley - người mình không nói cảm ơn trên FB :). Post lại ở đây cho Nâu hai hình ảnh mình nhớ nhất.

Mắt chữ o miệng chữ o luôn, khi nghe "MC" của Kirakira giới thiệu các món quà

Hai cha con ở trường tiểu học Thạnh Yên 2 (ấp Cạn Ngọn, xã Thạnh Yên, huyện U Minh Thượng, Kiên Giang). Khi nghe nhà trường đọc tên con lên nhận quà, ông "nhào" tới bên con: "Đưa bánh ba cầm cho!", khi con ôm cặp quà đợi các anh chị Kirakira chộp hình, ông đứng ở dưới nhìn con với đôi mắt trìu mến và nụ cười nở mãi.... Khi con mang quà về chỗ ngồi, ông lại "nhào" tới nói như reo: "Thử giày đi con! Thử giày đi con!". Rồi ông ướm giày cho con, lại cười, lại nói như reo...nhưng lần này bằng tiếng Khmer. Nhớ ông bố này ghê, nhớ dáng đứng và nụ cười hạnh phúc của "ổng" khi "dòm" con nhận quà, nhớ giọng nói mang màu.... lấp lánh của "ổng"..."Thương gì đâu!"

Và rất nhớ sự hấp tấp của anh nhỏ này ở trường Đông Hưng B (huyện An Minh) khi "ảnh" nhảy lên ghế, "tập trung cao độ" để mở nút áo mới 

Ngày thơm bên lá

Bạc Liêu, xuân Giáp Ngọ

Khoảnh khắc này, hình ảnh này đủ "em ấy" vui suốt một mùa, và nhiều mùa nữa, nếu chưa kịp có niềm hân hoan nào khác chồng lấp lên...

Biết ơn thật, một đồng rau, một đường thơm, một ống kính. Biết ơn mình - của - khoảnh - khắc - đó. Em ấy nhớ nó khi niềm vui vắng - mặt - ở-  bên - trong, như tựa vào niềm tin: niềm vui luôn ở quanh mình. Em ấy nhớ nó khi vui, như niềm tin: hạnh phúc ở ngay trong mình, giản dị biết chừng nào...

Đã không ngờ "cánh đồng thơm" này trở thành một ký ức lâu bền đến vậy...Nên thèm đi quá - nhiều cuộc, cho "nửa đời hư" còn lại.

Bầy em xiêu vẹo...

Bầy em xiêu vẹo ban trưa
Che mặt trời bằng tóc khét
Giọng trong đậy hơi đất nồng cỏ nát
Gió về rúc rích mảnh quần thưa...

Mấy hôm nay, ngày nào cũng... trông có tiền rót vào tài khoản cho các bạn nhỏ ở Kiên Giang...Và nhớ tụi nhỏ đã gặp, trong đầu cứ vang vang miết bài thơ này, của Chơrao.

Năm nay, từ Mexico, đang vi vu mà Mít Đặc vẫn viết 1 lá thư kêu gọi cho Kirakira trên FB, và nhiều bạn khác nữa share thông tin của Kirakira, đọc mà thấy yêu các bạn quá chừng...

Bảy năm, phải cả ngàn đứa trẻ chúng mình được gặp, không thể nhớ được hết từng "mặt trời bé con" ấy, nhưng vẫn còn hằn trong ký ức những nụ cười ở Bù Gia Mập, Đa Mi, những đôi mắt ở Bác Ái, những bàn chân ở A Lưới, những "mảnh quần thưa" ở Thạnh Phú, những "mái nhà" ở Chợ Vàm, Phú Tân...

Không phải ở đâu cũng "đất nồng, cỏ nát", nhưng ở đâu cũng lắm ngậm ngùi, với quần áo tả tơi, cái ngắn, cái dài; với dép mòn, chân đất; với cửa nhà xiêu vẹo, trống hoắc ...

Mà ấm lòng thay, thứ lấp lánh nhất - "kirakira" nhất vẫn tròn đầy: những nụ cười trẻ thơ...

Chơrao và "bầy em", Thạnh Phú, Bến Tre, 2010

 "2 chuyến Kira một năm, cũng giống như hơn 400 cây số một ngày. Không phải là ít, nhưng mình sẽ chỉ muốn phải chi mà tìm được nhiều tiền hơn thế, đi được nhiều chuyến hơn thế, để có nhiều hơn những cô cậu nhóc được hào hứng mở "chiếc hộp bí mật" của ngày khai trường, mắt chữ o mồm chữ a với đủ thứ đồ tuyệt diệu trong đó. Sau này lớn lên, có thể cậu có may mắn học hành đến nơi đến chốn, có thể cậu cũng sẽ bỏ dở dang như ba mẹ. Bạn không biết điều gì đến sau đó, nhưng bạn biết điều xảy ra bây giờ, lúc này, là sợi dây kết nối cậu với trường lớp, với sách vở được cột chặt thêm một chút, tuổi thơ của cậu lung linh hơn một chút, và niềm hy vọng cho tương lai sau này của cậu lấp lánh hơn một chút" (Mít Đặc)

Bù Gia Mập, Bình Phước, 2011: từ trường về, em đi dăm khoai mì

Đa Mi, Bình Thuận, 2011: "Trẻ con nào cùng xứng đáng được quà"

Bác Ái, Ninh Thuận, 2012: "Quà khai trường của bọn nhóc luôn được chăm chút rất xinh xắn, xanh xanh đỏ đỏ nhìn rất vui. Đối với những đứa nhỏ không bao giờ có quà, đó là cả thế giới"

A Lưới, Thừa Thiên Huế, 2012: Thừ giày, thử quần áo, đọc sách...ngay sau khi nhận quà

Hương quê thơm lành

Bạn đồng hành gọi: "Này, nhớ Cà Mau quá!"

- Ai nhớoooo?

- Anh cũng nhớ mà em cũng nhớ!

Bạn "nói như thần", làm mình không biết nói gì hơn.

Ừ, nhớ thật, nhất là những lúc chạy xe ngoài đường gió...

Nhớ những hơi gió, những cơn gió xuân còn hơi hướm của mùa gió chướng ở đó...Nhớ những miền lá miền lá nối nhau xanh thắm...Những bờ hoa bờ hoa dại nở ven đường...Những dòng xanh dòng xanh êm ả....Những con đò nằm yên, những bến nước bình yên...Nhớ cánh võng giữa rừng tràm, những lá mận non, những quả mận bạn hái dọc đường, đựng đầy hai bên túi chiếc ba lô mình...

Nhớ Đầm Thị Tường, một chiều vui vầy, môt đêm ngủ lại, một sớm mai yêu dấu nhất trong những sớm mai của cuộc đời....Buổi đó thức dậy bởi tiếng bước chân rầm rập trên sàn ván...Từ chỗ nằm đã nhìn thấy bình minh nhuộm hồng góc trời, góc nước, đã nghe hơi rượu tỏa môt góc nhà... Ngồi thiền giữa đầm, tắm sớm trên đầm...đều trong một trạng thái thật an trú và hạnh phúc...

Nhớ những tiếng reo vui đồng điệu trên con đường ven đê biển Tây từ Sông Đốc về U Minh Hạ.

Và sẽ còn nhớ lâu, sự chân chất của những người đã gặp trên đầm. Nhớ anh lái thuyền đã liên tục nhắc "khách" hãy ngắm mặt trời lặn. Anh cứ cho chiếc vỏ lãi chạy vòng vòng quanh...ông mặt trời, nhắc đi nhắc lại "hoàng hôn đẹp lắm", để rồi sau đó lại bối rối đánh chánh "à, hình như nhầm, không phải hoàng hôn, mà là mặt trời lặn, chụp mặt trời lặn đi anh chị"...Anh làm "khách" vừa cảm động vừa không nhịn cười được, cứ nháy nhau giương ống kinh lên chụp mãi cảnh hoàng hôn cho anh vui lòng...

Anh đâu biết, cảnh hoàng hôn trên đầm đâu có quý như sự nguyên sơ của tình quê, lòng mến khách nơi anh...Chính anh đã làm nên một buổi chiều đặc biệt....Ở đó, mùi hương của sự chân chất, thật thà khiến "khách" nhớ mãi...

"Mùi" của anh, thơm rưng rưng như mùi hương của cánh đồng rau quế ở Bạc Liêu...

Người ơi, thèm những buổi chiều, mặc bao việc thế gian réo gọi, lại về với một cánh đồng như rứa để ngồi, về với những con đường như rứa để đi...Cùng nhau. Nghe hồn mình ướp đầy hương quê thơm lành....

Đường xuân mới

Tôi biết tôi yêu những con đường, những con đường
...
đường về đất nước ôi có bao giờ quên
...
Tôi biết tôi yêu những căn nhà, những căn nhà, là tình yêu, là bến sông (TCS)

Đường về Đất Mũi: Cũ xưa đến vậy là cùng/ Sao sông nước cứ trẻ trung thế này (ND)

Người dưng người ở đâu về/ đi cùng ta một chuyến đi xuồng đầy (ND)

Phà kéo dây qua sông Quảng Thép, khóm 1, tổ 12, Sông Đốc

Đường ven đê biển Tây, xuyên rừng phòng hộ, từ Sông Đốc đi U Minh:

"Người đi cứ ngỡ hai hàng cây đi"

Năm Căn, nhà nào cũng có võng đưa

Nắng chiều vàng mái tranh

Nhà của "vua đầm" trên Đầm Thị Tường

Ô cửa mùa xuân, Sông Đốc

Sông Đốc: "Tình người chứa chan cơn gió chướng trên đồng" (ND)

Huyện Trần Văn Thời

U Minh

Cà Mau, mùng 2, mùng 3 Xuân Giáp Ngọ, chụp từ trên xuồng và trên yên xe máy, sau lưng anh Nơi...